Deel 4 – Inzichten op de inhoud

In dit vierde en laatste deel van de serie Samenleven nu en straks reageren twee vertegenwoordigers van de leeftijdsgroepen waar je naar hebt kunnen luisteren op wat is gezegd.

Marie-Jeanne Boltong is 68 en lid van de Raad van Ouderen, een adviesorgaan voor de minister van Langdurige Zorg en Sport. Zij spreekt op persoonlijke titel. Haar evenknie is Michiel Steegers, 27 jaar en projectleider studentparticipatie aan het ROC Mondriaan in Den Haag.

Marie-Jeanne Boltong, zelf ook afkomstig uit Limburg, roemt de wijze waarop Lieve en Felicitas verantwoordelijkheid nemen voor hun toekomst. Bij Agatha in Amsterdam en ook in eigen kring ziet zij echter dat de gebreken die gepaard gaan aan de ouderdom, en hoe daar mee om te gaan, een lastig onderwerp blijven. De jeugd vliegt uit naar binnen- en buitenland, dus ouderen moeten er rekening mee houden dat eventuele mantelzorg van die kant onzeker is.

Michiel Steegers ziet dat veel studenten aan zijn school moeite hebben met de keuzes die zij voor hun toekomst moeten maken. Mondriaan begint daarom met brede opleidingen, zodat zij gaandeweg achter hun voorkeuren kunnen komen. Maar er ook mensen die al jong weten dat ze bijvoorbeeld onderwaterlasser willen worden, net zoals Diego (21) uit Maastricht (deel 1) al weet dat als hij als dakdekker gebakken zit voor de rest van zijn leven.

Waar en wanneer komen de werelden van jongeren en ouderen samen? Nu, want dat is feitelijk in de samenleving zoals die thans bestaat: gevormd door de vorige generatie, om op hun eigen manier voort te zetten door de volgende generatie.

Michiel ziet echter dat nog weinig jongeren zich in staat voelen de problemen van die samenleving aan te pakken. Marie-Jeanne herkent een lichtpuntje in klimaatactiviste Cato (deel 1), die op de barricades klimt. Maar anders dan vroegere generaties, ziet zij jongeren in deze tijd te weinig in het geweer komen tegen klemmende maatschappelijke kwesties.

Marie-Jeanne ziet dat diversiteit helaas leidt tot meer bubbels waar mensen in willen blijven leven. Integratie blijft achterwege. Op het Mondriaan deed zich dat op een andere manier voor. Tijdens corona zijn de introductie-uitjes twee jaar achterwege gebleven en dat stond een goede mix van studenten in de weg.

Tot besluit laat Maroesjka Versantvoort van het SCP haar licht schijnen over de onderwerpen en meningen die mensen in de podcastserie naar voren brengen. Maroesjka leidt het programma ‘De diverse bevolking van Nederland – Samenleven nu en in de toekomst’ bij het SCP. Dat programma moet antwoorden geven op de vraag hoe we in Nederland vorm kunnen geven aan ‘samenleven in verscheidenheid’. Het SCP kijkt daarbij naar onder meer vergrijzing, de leeftijdsopbouw van de bevolking, migratie, de verdergaande digitalisering, flexibilisering van de arbeidsmarkt en globalisering.

Waarom deze podcastserie? Veel publicaties van het SCP gaan over mensen, vooral mensen in groepen. Met deze podcastserie krijgen mensen binnen die groepen een stem. Die mensen brengen ook nieuwe observaties naar boven, zoals de hang van jongeren naar het buitenland – uitgaande migratie. Wat zou dit kunnen betekenen voor Nederland?

In het onderscheid dat wordt gemaakt tussen stad en dorp, jong en oud en verschillende delen van Nederland, gaat het niet alleen om de verschillen. Ook de overeenkomsten tellen, zoals de reflectie van mensen op de toekomst.

Maroesjka vindt het een positief teken dat mensen zeggen behoefte te hebben aan het overbruggen van verschillen. Aan de andere kant kiezen mensen voor een eigen bubbel, maar vroeger gebeurde er vergelijkbaars en heette het verzuiling. Organiseert de burger die verzuiling nu zelf?

Maroesjka vindt het een goed signaal dat de mensen in de podcast de tijd nemen om te praten over samen leven. Het is een belangrijk onderwerp voor ze en dat biedt perspectief voor een gezamenlijke toekomst.